Prawo pracy

Czas pracy w tygodniu osoby zatrudnionej na pełnym etacie wynosi 40 godzin, chyba że poczyniono inne ustalenia. Pracownik wypełnia swoje zobowiązania zawodowe, jeżeli pracuje 8 godzin dziennie i 5 dni w tygodniu, od poniedziałku do piątku.

Praca w godzinach nadliczbowych to praca wykonywana poza wyznaczonymi godzinami lub godzinami wyznaczonej zmiany, a także praca wykonywana w wymiarze godzin, przekraczającym tygodniowy wymiar czasu pracy.

Układy zbiorowe regulują również kwestie okresów odpoczynku. Według przepisów pracownik powinien otrzymać co najmniej 11 godzin nieprzerwanego okresu odpoczynku na dobę. Niedozwolone jest organizowanie pracy w taki sposób, aby pracownik pracował dłużej niż 13 godzin na dobę. Istnieją jednak odstępstwa od tych przepisów, na przykład w pracy zmianowej.

Szczegółowe informacje na temat czasu pracy znajdują się na stronie internetowej BHM.

W układach zbiorowych pracy związków zawodowych będących częścią BHM, które zostały podpisane w latach 2019 – 2021, jest zapis o zmianie tygodniowego czasu pracy. Tydzień pracy wynosi 40 godzin już prawie od pół wieku, a w tym czasie nastąpiło wiele zmian.

Dzięki skróceniu tygodnia pracy, miejsce pracy staje się bardziej wydajne i zarazem bardziej przyjazne rodzinie. Skrócenie czasu pracy może przyczynić się do zwiększenia równości płci na rynku pracy i w gospodarstwach domowych.

Sposób wdrażania skróconego tygodnia pracy oraz stopień zaawansowania tego procesu różni się w zależności od miejsca pracy.

Szczegółowe informacje na temat skrócenia tygodnia pracy, członkowie mogą uzyskać kontaktując się z biurem Fræðagarður.

Praca zdalna opiera się na umowie z pracodawcą, na podstawie której pracownik ma prawo wykonywać swoje obowiązki poza swoim miejscem pracy za pośrednictwem technologii informatycznych.

Praca zdalna opiera się na wolnym wyborze pracownika oraz pracodawcy. Układy zbiorowe nie określają jedynej prawidłowej formy pracy zdalnej. W związku z tym możliwość pracy zdalnej może zostać określona już w opisie stanowiska, lub powstać później jako niewymuszony wybór pracownika i pracodawcy.

Przed rozpoczęciem pracy zdalnej, konieczne jest poczynienie określonych ustaleń w różnych kwestiach dotyczących stosowania rozwiązań, które mają wpływ zarówno na pracownika, jak i pracodawcę. Członków Fræðagarður zachęca się do skontaktowania ze związkami przed zawarciem pisemnej umowy dotyczącej organizacji pracy zdalnej.

Szczegółowe informacje dotyczące pracy zdalnej znajdują się na stronie BHM.

Zgodnie z przepisami prawa lub zawartymi w układach zbiorowych, pracownicy mają co do zasady prawo do wynagrodzenia w trakcie zwolnienia chorobowego. Przepisy dotyczące zwolnień chorobowych mogą różnić się w zależności od tego, czy pracownik jest zatrudniony w administracji publicznej, czy na powszechnym rynku pracy.

Jeżeli pracownik będzie niezdolny do pracy z powodu choroby lub wypadku, musi niezwłocznie powiadomić swojego przełożonego, który zdecyduje, czy wymagane jest przedłożenie zaświadczenia lekarskiego.

Szczegółowe informacje na temat nieobecności w pracy w związku z chorobą znajdują się na stronie internetowej BHM.

Prawo do urlopu wypoczynkowego to prawo pracownika do odpoczynku od pracy. W układzie zbiorowym omówione zostało prawo pracownika do urlopu wypoczynkowego oraz pobierania wynagrodzenia w jego trakcie.

Rok urlopowy trwa od 1 maja do 30 kwietnia. W ciągu każdego roku urlopowego pracownik nabywa prawa do urlopu i wynagrodzenia urlopowego w następnym roku urlopowym. Wyłącznie dni robocze liczą się jako dni urlopowe. Zgodnie z prawem na najkrótszy urlop, składają się dwa dni odkładane każdego miesiąca.

Pracownikowi może przysługiwać różne prawo do urlopu wypoczynkowego w zależności od tego, czy zatrudniony jest w administracji publicznej, czy na powszechnym rynku pracy. Staż pracy (a w niektórych przypadkach wiek) również wpływa na długość przysługującego pracownikowi urlopu.

Szczegółowe informacje na temat urlopów wypoczynkowych znajdują się na stronie internetowej BHM.

Pracownik otrzymujący pensję miesięczną zachowuje swoje wynagrodzenie w czasie urlopu, a wynagrodzenie uzależnione jest od ilości wykorzystanych dni urlopu.

Dodatkowe wynagrodzenie urlopowe z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych lub pracy zmianowej jest deponowane na specjalnym koncie urlopowym pracownika w banku, lub funduszu oszczędnościowym i wypłacane każdego roku w połowie maja.

Dodatkowe wynagrodzenie urlopowe jest wypłacane na takich samych zasadach do wynagrodzenia pracowników zatrudnionych na stawce godzinowej oraz wszystkich wynagrodzeń uzyskanych w miesiącu w przypadku umów krótkoterminowych.

Szczegółowe informacje na temat dodatkowego wynagrodzenia urlopowego znajdują się na stronie internetowej BHM.

Pojęcia dodatek urlopowy i dodatek grudniowy odnoszą się do dodatków wypłacanych pracownikom.

Dodatek urlopowy jest wypłacany 1 czerwca lub 1 maja każdego roku, natomiast dodatek grudniowy musi zostać wypłacony 1 grudnia.

W obu przypadkach jest to stała kwota, od której nie nalicza się dodatkowego wynagrodzenia urlopowego.

Szczegółowe informacje na temat dodatku urlopowego i grudniowego znajdują się na stronie internetowej BHM.

Prawo do urlopu macierzyńskiego powstaje:

- gdy rodzi się dziecko,

- gdy adoptowane jest dziecko poniżej 8 roku życia nie będące dzieckiem jednego z partnerów,

- gdy ustanowiona zostaje dla dziecka poniżej 8 roku życia rodzina zastępcza,

- w przypadku poronienia po 18 tygodniu ciąży,

- w przypadku urodzenia martwego dziecka po 22 tygodniu ciąży.

Rodzice zatrudnieni na islandzkim rynku pracy mają prawo do 4-miesięcznego bezpłatnego urlopu rodzicielskiego. Prawo to wygasa po ukończeniu przez dziecko 8 lat.

Szczegółowe informacje na temat urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego znajdują się na stronie internetowej BHM.

Wszyscy pracownicy oraz osoby prowadzące działalność gospodarczą lub pracujące na własny rachunek są zobowiązane do zabezpieczenia swoich praw emerytalnych. Od rodzaju układu zbiorowego pracy zależy, czy uregulowane są w nim kwestie wyboru funduszu emerytalnego. Na powszechnym rynku pracy wybór funduszu emerytalnego stanowi, co do zasady, indywidualny wybór pracownika.

Członkostwo w funduszu emerytalnym wiąże się z różnymi korzyściami oprócz wypłaty świadczenia emerytalnego do końca życia. Należą do nich wypłaty emerytur w przypadku utraty zdolności do pracy lub śmierci, a także możliwość zaciągnięcia pożyczki z funduszu emerytalnego.

Oprócz obowiązkowych składek członkowie funduszu mają możliwość opłacania składek na dodatkowy fundusz emerytalny. Zgodnie z prawem pracodawca jest zobowiązany do dołożenia swojego wkładu do wpłat pracowniczych.

Szczegółowe informacje na temat dodatkowych funduszy emerytalnych znajdują się na stronie internetowej BHM.

Mąż zaufania to członek związku zawodowego, który został wyznaczony przez pracowników lub sam związek na swojego przedstawiciela w zakładzie pracy. Mąż zaufania jest pośrednikiem między członkami związków zatrudnionymi w zakładzie pracy a pracodawcą oraz między członkami związków a samym związkiem zawodowym.

Mąż zaufania nie działa sam, gdyż zarząd i pracownicy związku pomagają mu w rozwiązywaniu spraw, które mogą powstać i wchodzą w zakres prac związku. Obowiązki i zadania mężów zaufania mogą się znacznie różnić w zależności od związków zawodowych.

Szczegółowe informacje na temat mężów zaufania znajdują się na stronie internetowej BHM.

Zgodnie z art. 43 ustawy nr 70/1996 o prawach i obowiązkach pracowników rządowych kierownik organizacji ma prawo zwolnić pracownika na zasadach określonych w umowie o pracę. Istotne jest określenie przyczyn rozwiązania umowy o pracę — czy są to przyczyny leżące po stronie pracownika, czy inne. Powodami do zwolnienia, które dotyczą samego pracownika, może być np. to, że niewłaściwie wykonywał swoje obowiązki lub nie osiągnął zadowalających wyników w pracy. Pracownikowi przysługuje również prawo do wniesienia sprzeciwu wobec decyzji oraz prawo do udzielenia mu upomnienia.

Specjalne zasady mają zastosowanie do prawa wniesienia sprzeciwu i udzielania upomnienia. Informacje na ich temat można uzyskać kontaktując się z biurem Fræðagarður.

Przed podjęciem ostatecznej decyzji o zwolnieniu lub nałożenia kary upomnienia, pracownik ma prawo do wyrażenia swojej zdania, chyba że nie będzie to możliwe. Aby pracownik mógł skorzystać z prawa wyrażenia sprzeciwu, musi zostać powiadomiony o planowanym udzieleniu kary upomnienia oraz należy udzielić mu wyjaśnień dotyczących jej celu i powodu udzielenia.

Członkowie powinni zawsze skontaktować się z biurem Fræðagarður i zasięgnąć porady, jeśli planują zmianę stanowiska, ponieważ każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie……

Szczegółowe informacje na temat zmiany pracy znajdują się na stronie internetowej BHM.

Instytucje publiczne na rynku pracy zwykle mają obowiązek ogłaszania naboru na wolne stanowiska. Obowiązek tej nie dotyczy pracodawców prywatnych.

Szczegółowe informacje na temat obowiązku ogłaszania naboru na wolne stanowiska znajdują się na stronie internetowej BHM.

Powszechnie przyjęło się, że pracodawca nie ma obowiązku wypłacania wynagrodzenia pracownikom w przypadku zaistnienia okoliczności zewnętrznych, takie jak np. nieprzejezdne drogi, erupcje wulkanów itp. Mowa to o sytuacjach, na które pracownik nie ma wpływu.

Wypowiedzenie jest pisemnym powiadomieniem o rozwiązaniu stosunku pracy. Zasadniczo rozwiązanie stosunku pracy następuje później lub po upływie okresu wypowiedzenia wynikającego z umowy o pracę/układu zbiorowego pracy.

Długość okresu wypowiedzenia i przeprowadzenie procesu zwolnienia …zależą między innymi od tego, czy dana osoba pracuje na powszechnym rynku pracy, czy w sektorze publicznym. Specjalne zapisy w tej kwestii mogą się znajdować w samej umowie o pracę zawartą przez pracownika.

Wypowiedzenie umowy o pracę nie ma wpływu na status pracownika, zachowuje on przysługujące mu prawo do zwolnienia chorobowego oraz urlopu, a także nabywa nowe w trakcie trwania okresu wypowiedzenia.

Szczegółowe informacje na temat zwolnień znajdują się na stronie internetowej BHM

Zgodnie z prawem i układem zbiorowym pracy pracodawca ma prawo czasowo lub na stałe zmienić stanowisko i zakres obowiązków pracownika, m.in. ze względu na zmiany w organizacji lub działaniu przedsiębiorstwa. W miarę możliwości należy dążyć do uzyskania konsensusu dotyczącego warunków zatrudnienia, rodzaju etatu lub innych zmian dotyczących stanowiska zajmowanego przez pracownika, gdy w zakładzie wprowadzane są cięcia.

Ważne jest, aby strony zawarły pisemną umowę w przypadku zmiany warunków płacowych lub rodzaju etatu, niezależnie od tego, czy jest to zmiana tymczasowa, czy stała.

Członków Fræðagarður zachęca się do skontaktowania się z biurem związków przed zatwierdzeniem takich zmian.

Co do zasady pracownicy powinni przejść na emeryturę po osiągnięciu wieku emerytalnego.

Pracownicy rządowi otrzymują wypowiedzenie, na koniec kolejnego miesiąca przypadającego po ich siedemdziesiątych urodzinach. Porównywalne postanowienia można znaleźć w układach zbiorowych zawartych przez Fræðagarður z miastem Reykjavík i innymi gminami. Zakłada się, że pracownik przejdzie na emeryturę pod koniec następnego miesiąca po osiągnięciu wieku 70 lat bez potrzeby wypowiadania jego umowy o pracę.

Prawo do odprawy mają wyłącznie pracownicy rządowi, którzy rozpoczęli pracę przed 1 lipca 1996 r. Jeżeli pracownik spełniający powyższe warunki otrzyma formalne wypowiedzenie z powodu zmian organizacyjnych, należy sprawdzić, czy nie przysługuje m u prawo do odprawy.

Odprawa będzie wypłacana przez sześć miesięcy, chyba że pracownik przepracował ponad 15 lat, to wówczas przez dwanaście miesięcy. Przy ocenie prawa do uzyskania odprawy najbardziej liczy się nieprzerwany okres zatrudnienia od 1 lipca 1996 r., a następnie długość całego okresu zatrudnienia wliczając okres przed 1996 r., niezależnie od ewentualnych przerw w zatrudnieniu.

Prawo do odprawy nie przysługuje pracownikom, którzy zostali zatrudnieni po 1 lipca 1996 r.

Promowanie własnych umiejętności, wiedzy i doświadczenia wydaje się trudne dla wielu osób, które ukończyły studia wyższe. Przy promowaniu własnej osoby, przydatne może być odpowiedzenie sobie na następujące pytania:

- Czego pragnę?

- Co mam do zaoferowania?

- W jakim kierunku zmierzam?

- Jakie są moje słabe i mocne strony?

Osoby poszukujące pracy mają dziś wiele możliwości. Odpowiadanie na ogłoszenia o pracę to jeden z wielu sposobów. Należy pamiętać, że tylko niewielka część wolnych etatów jest ogłaszana w mediach. Odwaga i inicjatywa wykazywana przez osoby, które szukają pracy, może pomóc im znaleźć zatrudnienie. Często zdarza się, że ludzie zwracają się bezpośrednio do firm lub organizacji, które są interesujące w opinii osób poszukujących pracy. Wielu osobom udało się wykorzystać własną sieć kontaktów do znalezienia zatrudnienia, niech jak najwięcej osób wie, że szukasz ciekawej pracy i wspiera Cię w poszukiwaniach.

Szczegółowe informacje na temat poszukiwania zatrudnienia znajdują się na stronie internetowej BHM.

Od chwili ogłoszenia przez syndyka możliwości wnoszenia roszczeń względem masy upadłości, pracownik ma dwa miesiące na zgłoszenie swoich roszczeń. Członek upoważnia swój związek zawodowy do zgłaszania roszczeń w jego imieniu. W celu zgłoszenia roszczeń związek musi uzyskać odpis umowy o pracę i odcinki wypłat, a następnie przygotować oświadczenie zawierające roszczenia członka związków. Ponadto związek przesyła informację do Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (isl. Ábyrgðarsjóður launa), że roszczenie zostanie złożone w imieniu pracownika z zachowaniem ważnego okresu wypowiedzenia.

Szczegółowe informacje na temat upadłości pracodawcy znajdują się na stronie internetowej BHM.

Przejęcie przedsiębiorstwa oznacza przykładowo, przeniesie części działalności od jednego pracodawcy do drugiego.

Ustawa o przejmowaniu przedsiębiorstw gwarantuje zachowanie statusu prawnego pracowników podczas przenoszenia własności przedsiębiorstwa lub jego części na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Po zmianie pracodawcy warunki zatrudnienia i wynagrodzenie pracownika muszą pozostać bez zmian do czasu wprowadzenia zmian w układzie zbiorowym lub jego wypowiedzenia.

Szczegółowe informacje na temat przejmowania przedsiębiorstw znajdują się na stronie internetowej BHM.