Historia związków zawodowych Fræðagarður
Związki zawodowe Fræðagarður zostały utworzone 18 czerwca 2008 r. z połączenia działu ds. kwestii pracowniczych Stowarzyszenia Studiów Islandzkich (isl. Félag íslenskra fræða) oraz stowarzyszenia Útgarður. Powstanie Fræðagarður zjednoczyło dwa stowarzyszenia, które stanowią rdzeń przeszłości, teraźniejszości i przyszłości szkolnictwa wyższego oraz rynku pracy na Islandii.
Stowarzyszenie Studiów Islandzkich było jednym z członków założycieli BHM w 1958 r. Stowarzyszenie zrzeszało studentów historii i kultury Islandii. Útgarður było stowarzyszeniem osób posiadających różnego typu wykształcenie wyższe w lata 60. i 70. ubiegłego wieku, które nie kwalifikowały się do członkostwa w tradycyjnych związkach tworzących BHM i dlatego utworzyły nowe.
Dziś związki noszą nazwę Fræðagarður. Związki łączą osoby, które mają wyższe wykształcenie uzyskane na różnych kierunkach studiów. Fræðagarður jest największym stowarzyszeniem członkowskim BHM i szybko się rozwija, ponieważ działa przyszłościowo, dba o znaczenie różnorodności w społeczeństwie, popiera interdyscyplinarne metody pracy oraz innowacyjność na rynku pracy.
Stowarzyszenie Studiów Islandzkich
Stowarzyszenie Studiów Islandzkich zostało założone 27 kwietnia 1947 roku. Członkowie stowarzyszenia ukończyli studia w zakresie filologii islandzkiej, historii kultury, literatury, archeologii, historii sztuki, gramatyki, historii i etnologii. Stowarzyszenie Studiów Islandzkich było jednym z jedenastu stowarzyszeń założycielskich BHM 23 października 1958 roku. Árni Böðvarsson, językoznawca, był wówczas przewodniczącym stowarzyszenia oraz redaktorem m.in. Islandzkiego słownika dla szkół i ogółu społeczeństwa, oraz Islandzkich opowieści ludowych oraz baśni I – VI, zebranych przez Jóna Árnasona (isl. Íslenskar þjóðsögur og ævintýri I–VI)
Stowarzyszenie Studiów Islandzkich było zarówno stowarzyszeniem zawodowym, jak i związkiem zawodowym, a także posiadało specjalny dział ds. kwestii pracowniczych stowarzyszenia pracowników muzeów posiadających wyższe wykształcenie. Stowarzyszenie Studiów Islandzkich nie było jeszcze zaangażowane w struktury BHM, ale jej członkowie wpadli na pomysł powołania specjalnej biblioteki narodowej i tę ideę propagowało wraz ze BHM.
Outsiderzy tworzą swoje stowarzyszenie
W latach 60. i 70. XX wieku dostępność różnych kierunków studiów znacznie wzrosła. Zwiększyła się również liczba studiujących kobiet. Tworzono nowe grupy zawodowe i stanowiska. Jednak te poszczególne grupy nie były na tyle liczne, aby tworzenie osobnego związku zawodowego miało sens. W związku z czym, członkowie tych grup mieli ograniczone możliwości wyboru związków zawodowych.
W 1973 roku osoby z wyższym wykształceniem mogły wstąpić do BHM bez przynależności do konkretnego związku zawodowego. W 1976 r. Sąd Pracy odmówił jednak zajęcia się warunkami tych osób i oddalił takie sprawy z sądu pracy, argumentując, że taka grupa musi należeć do związków zawodowych zajmujących się sprawami ich wynagrodzeń. W takiej sytuacji zaproszono wszystkie osoby, które były indywidualnie członkami BHM na spotkanie, w celu utworzenia nowych związków zawodowych.
Zebranie założycielskie Útgarður odbyło się 29 maja 1978 r. i uczestniczyło w nim 19 osób należących do BHM. 10 osób z tej grupy należało do pierwszych 14 pielęgniarek z wyższym wykształceniem. Na zebraniu pielęgniarka Ragnheiður Haraldsdóttir została wybrana na przewodniczącą nowych związków, a pielęgniarki stanowiły największą grupę posiadającą indywidualne członkostwa w Útgarður. W pierwszym zarządzie Útgarður zasiadało pięć kobiet i dwóch mężczyzn.
Członkowie związków Útgarðurt tworzyli w XXI wieku podwaliny nowoczesnego rynku pracy — opartego na wiedzy. Pierwsze żądania wysuwane przez członków Útgarður dotyczyły nowych stanowisk i ich klasyfikacji. Stanowiska te są już obecnie dobrze znane, ale w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku stanowiły nowość. Przykładami takich stanowisk są dyrektor telewizyjnej filmoteki, rządowy przedstawiciel ds. młodzieży, osoba układająca program telewizyjny, analityk systemów, urzędnik ds. szkoleń w Radzie ds. Mieszkalnictwa, operator filmowy, kierownik działu w Bibliotece Narodowej, dietetyk i kierownik działu księgowości w szpitalach państwowych.
Innowacyjność, rozpowszechnianie wiedzy i interdyscyplinarne podejście do przyszłości
Związki zawodowe Fræðagarður powstały z połączenia tych dwóch ważnych organizacji, działu ds. kwestii pracowniczych stowarzyszenia studiów islandzkich oraz Útgarður. Fræðagarður został oficjalnie utworzony 18 czerwca 2008 r., dzień po 17 czerwca, kiedy Islandczycy świętują powstanie Republiki, i jeden dzień przed 19 czerwca, w którym kobiety uzyskały prawo do głosowania. Pierwszym prezesem nowo powstałego związku zawodowego został Bragi Skúlason.
Fræðagarður nie jest jednak niewielkim stowarzyszeniem, takim jak dział ds. kwestii pracowniczych Stowarzyszenia Studiów Islandzkich i Útgarður, ale jest największym związkiem zawodowym będącym członkiem BHM. Członkowie Fræðagarður pochodzą z różnych środowisk oraz posiadają różnego rodzaju wykształcenie i doświadczenie.
Fræðagarður jest szybko rozwijającym się związkiem zawodowym, co nie powinno nikogo dziwić, ponieważ jego członkowie mają wiedzę i doświadczenie niezbędne na nowoczesnym rynku pracy. Innowacyjność, rozpowszechnianie wiedzy i podejście interdyscyplinarne odgrywają kluczową rolę w XXI wieku. Członkowie związków torują drogę takim ideom.